Vlaamse gezinnen bleven deze winter fors energie besparen
Anonieme data uit digitale meters geven inzicht in energieverbruik
In de voorbije drie wintermaanden bleven gezinnen in Vlaanderen hun elektriciteits- en gasverbruik fors verlagen. Ten opzichte van de winter van ’21-‘22 daalde het gasverbruik, temperatuurverschillen meegerekend, met 18,5% in december '22, met 16% in januari '23 en met 22,5% in februari ‘23. En ook voor elektriciteit blijven de besparingsinspanningen toenemen. Fluvius becijferde dat uit een analyse van anonieme verbruiksgegevens uit de digitale energiemeters.
Gas: besparingsinspanningen zetten fors door
In 2022 realiseerden gezinnen in Vlaanderen opnieuw een ongeziene besparing in hun gasverbruik. In totaal verbruikten ze liefst 15% minder aardgas dan in 2021, temperatuurverschillen uitgevlakt. En die trend scherpte nog aan in de voorbije wintermaanden. In december ’22 daalde het gasverbruik met 18,5% ten opzichte van 2021. In januari en februari ’23 haalden we zelfs 20% en 35% minder gasverbruik dan in januari en februari ’21. Opvallend: ook vergeleken met januari en februari '22, wat al 'besparingsmaanden' waren, ging het aardgasverbruik nog eens 16% en 22,5% lager.
De cijfers geven duidelijk aan dat de inspanningen om minder gas te verbruiken zich blijven doorzetten, ook al is de gasprijs intussen flink gedaald. Dat zou kunnen wijzen op een structurele bijsturing, bijvoorbeeld door de thermostaat een graadje lager te zetten of ’s nachts minder te verwarmen, sommige radiatorkranen in huis te sluiten of lager te zetten, de keteltemperatuur iets te verlagen, beter te isoleren of verouderde gastoestellen te vervangen door zuinige exemplaren. Ook het toegenomen gebruik van alternatieve brandstoffen, zoals hout of pellets, kan de daling mee verklaren.
Elektriciteit: verbruik blijft dalen, maar daling stagneert
Ook voor elektriciteit blijven we doorgedreven besparingsinspanningen zien. Voor héél 2022 gaat het om -11,5% voor gezinnen zonder zonnepanelen en -12% voor gezinnen met een PV-installatie, vergeleken met 2021.
En ook begin '23 worden die inspanningen stevig voortgezet ten opzichte van begin '21: in januari ’23 ging het om -11% voor gezinnen zonder zonnepanelen en -15,5% voor gezinnen met zonnepanelen. In februari ’23 daalde het elektriciteitsverbruik met -12% voor gezinnen zonder zonnepanelen en -17,5% voor gezinnen met zonnepanelen.
De besparingen ten opzichte van begin ’22 zijn evenwel een stuk kleiner: -4,5% voor gezinnen zonder zonnepanelen en -6,5% voor gezinnen met zonnepanelen voor januari ’23 en -3,5% voor gezinnen zonder zonnepanelen en -5,5% voor gezinnen met zonnepanelen voor februari ‘23.
De iets kleinere daling ten opzichte van begin vorig jaar komt waarschijnlijk omdat de 'eenvoudige' besparingstrucs en gedragsveranderingen al een stuk uitgespeeld zijn. In de maanden januari en februari ’22 hadden heel wat Vlamingen hun verbruik immers al bijgestuurd. Daarbij werd vermoedelijk de elektrische verwarming of de boilertemperatuur iets lager gezet. Bijkomende besparingen moeten dan eerder komen van investeringen, zoals de plaatsing van ledlampen of de vervanging van oude elektrische toestellen, zoals een fornuis, droogkast of boiler. En dat effect wordt pas iets trager zichtbaar.
Gezinnen met zonnepanelen wisten wel opnieuw iets grotere besparingspercentages te realiseren voor elektriciteit. Vermoedelijk verschoven ze hun verbruik wat meer naar de momenten waarop de zon scheen. Opvallend is wel dat hun besparingsritme in december 2022 flink terugviel tot 1,3% minder verbruik dan in 2021. De hoeveelheid zon kan hier geen verklaring zijn want in december ’21 waren er minder uren zonneschijn dan in december ’22, hoewel beide maanden somberder waren dan gemiddeld.
Vlaming almaar actiever met energie
De digitale meter is een almaar prominentere bondgenoot van gezinnen om energieverbruik en -injectie in detail op te volgen en actiever te gaan sturen. Eind februari waren er 437.000 unieke gezinnen actief op het klantenportaal mijn.fluvius.be. Op dat moment waren er 2.337.000 digitale meters uitgerold in Vlaanderen, opgesteld bij 1.402.000 gezinnen. 88.000 gezinnen hebben ook een slimme app of toestel gekoppeld aan de gebruikerspoort van de digitale meter, om hun energieverbruik live op te kunnen volgen.
Gezinnen met digitale meters zoeken ook actief toegang tot nieuwe energiediensten. Zo zijn er 30.000 gezinnen die bij hun energieleverancier kiezen voor een maandelijkse afrekening op basis van hun effectieve verbruik. Daarnaast zijn er ook al meer dan 1.000 projecten opgestart voor energiedelen. Die mogelijkheid bestaat enkel voor gezinnen met digitale meters.
Björn Verdoodt