Fluvius legt in Genk warmtenet van de toekomst
Uniek thermisch net (CollecThor) operationeel op Thor Park
In het bijzijn van burgemeester Wim Dries, werd vandaag op Thor Park in Genk het innovatieve thermisch netwerk CollecThor officieel ingehuldigd met de aansluiting van het iconische Thor Central. Dit collectief thermisch net – dat warmte én koude uitwisselt – zal de bestaande en toekomstige gebouwen op de site duurzaam verwarmen én koelen. Het is één van de eerste netwerken van zijn soort in België en maakt deel uit van een breder multi-energiesysteem. Het netwerk is modulair opgebouwd zodat er snel kan uitgebreid en opgeschaald worden; en voorzien van opslag in de ondergrond. Kortom, een belangrijke mijlpaal voor toekomstgerichte energievoorziening in stedelijke contexten.
Warmte en koude zijn belangrijke energiedragers in de energietransitie. Naast de elektrificatie van ons energiesysteem – met toepassingen zoals warmtepompen en elektrische voertuigen – is er ook nood aan slimme oplossingen die collectieve opslag en uitwisseling van thermische energie mogelijk maken. CollecThor speelt hierop in met een modulair en laagtemperatuur thermisch net dat verwarming en koeling op een efficiënte manier optimaliseert over meerdere gebouwen heen.
CollecThor, innovatief warmte en koude uitwisselen ...
In de eerste fase verbindt CollecThor de gebouwen van THOREAQ, Thor Central, IncubaThor en EnergyVille 1 en 2, nadien ook de toekomstige gebouwen op zeven bouwkavels. De gebouwen van EnergyVille, IncubaThor en THOREAQ werden al aangesloten. Vandaag, exact 101 jaar na de start van de steenkoolontginning op deze historische mijnsite, werd met Thor Central – het iconische, centrale mijngebouw – een symbolisch belangrijke volgende koppeling bereikt.
De bedoeling is om via het thermisch net de gebouwen duurzaam te verwarmen én te koelen en tevens maximaal restwarmte en -koude onderling uit te wisselen. Zo kan bijvoorbeeld de restwarmte van het ene gebouw gebruikt worden om de energievraag van het andere gebouw te beantwoorden. Ook opslag wordt voorzien in de ondergrond, op een diepte van 65 meter of meer via zogeheten ‘aquifers’. Hierdoor kan warmte of koude die op overschot is, tijdelijk opgeslagen worden om later opnieuw te gebruiken.
Het modulaire karakter maakt van CollecThor ook een ‘levend’ thermisch net. Het maakt immers verdere uitbreiding en upgrades mogelijk, in tegenstelling tot de warmtenetten die vandaag standaard in Vlaanderen uitgerold worden.
CollecThor is bovendien een intelligent thermisch net. Het collectieve karakter is essentieel: in plaats van elke individuele woning of gebouw te verwarmen, gebeurt dit collectief en geoptimaliseerd. Het thermisch net fungeert daarbij als een gedeelde bron voor de warmtepompen die zich in de individuele gebouwen bevinden. Dat maakt het systeem uitermate geschikt voor stedelijke omgevingen waar ruimte beperkt is. Het slimme aansturingssysteem zorgt bovendien voor real-time inzicht in productie, distributie en afname, en maakt zo lokale optimalisatie mogelijk.
... in een unieke testomgeving voor energietoepassingen…
Dergelijk onderzoek past helemaal binnen de functie van het Open Thor Living Lab. “We zoeken naar een systeemaanpak waarbij zowel elektrische als thermische energiebronnen geïntegreerd worden” aldus Gerrit Jan Schaeffer, CEO van EnergyVille .“Door middel van een slim besturingssysteem brengen we de lokale en duurzaam opgewekte energie (zowel thermisch en elektrisch) in kaart en om ze zo optimaal mogelijk lokaal te benutten. We willen elektriciteits-, warmte- en koudeoverschotten immers zo veel mogelijk vermijden of, waar dit niet mogelijk is, recupereren, opslaan en uitwisselen tussen verschillende sites, gebouwen en gebruikers. Op die manier creëren we een unieke en “levende” testomgeving, met echte gebruikers, waar de komende jaren nog heel wat innovaties uitgetest en geoptimaliseerd zullen worden door onderzoekers en industriespelers.”
... met voordelen voor de bedrijven op Thor Park
Voor de bedrijven die vandaag al gevestigd zijn op Thor Park én voor potentiële nieuwkomers, biedt CollecThor een concreet voordeel: een duurzame en tegelijk kostenefficiënte oplossing voor verwarming en koeling. Dankzij het gedeelde net en de uitwisseling van restwarmte ligt het energieverbruik significant lager. “Met CollecThor zetten we een grote stap richting CO₂-neutraliteit, maar we creëren tegelijk een competitief voordeel voor de bedrijven op onze site,” aldus Filip Vercauteren, directeur van Thor Park. “Zij kunnen rekenen op een innovatieve energievoorziening die niet alleen groener, maar ook economisch voordeliger is. Dat maakt Thor Park extra aantrekkelijk als vestigingslocatie.”
Gebundelde krachten
Het modulaire thermische net - dat binnen EnergyVille ontworpen werd door VITO - vormt een mooi nieuw puzzelstuk in de uitbouw van Thor Park. Het mag dan ook rekenen op de medewerking van heel wat partners. Zo vloeit het project voort uit een call rond groene warmte van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap. De aanleg en exploitatie van het thermische net zelf gebeurt door Fluvius. De aanleg en uitbating van het geothermisch systeem en aflevering per gebouw loopt via Tethys.
Guy Cosijns, Directeur Klantendienst & Databeheer Fluvius: "Met CollecThor zetten we als warmtenetbeheerder een belangrijke stap richting de toekomst van energie in Vlaanderen. Dit warmtenet op Thor Park toont hoe innovatieve technologie, lokale samenwerking en duurzame bronnen zoals ondiepe geothermie hand in hand gaan. Dankzij het modulaire en slimme karakter van dit netwerk kunnen we flexibel inspelen op de noden van vandaag én morgen. Voor Fluvius is dit project een voorbeeld van hoe we samen bouwen aan energie-efficiënte oplossingen richting een klimaatneutrale samenleving."
Jona Michiels, Business Development Manager bij Tethys: “CollecThor is een mooi voorbeeld van de haalbaarheid van warmtenetten in Vlaanderen. Dankzij onze geïntegreerde aanpak – van ontwerp tot exploitatie – garandeert Tethys samen met zusterbedrijf IFTech een betrouwbare en duurzame levering van thermische energie aan de verschillende gebouwen op Thor Park. De inzet van ondiepe geothermie gekoppeld aan een slim energiebeheer bewijst dat duurzame energiesystemen en economische haalbaarheid perfect hand in hand gaan.”
Wim Dries, Burgemeester Stad Genk: "Met CollecThor zetten we in Genk opnieuw een grote stap vooruit in onze transitie naar een duurzame en toekomstgerichte stad. Thor Park toont met dit innovatieve thermisch netwerk hoe slimme samenwerking, technologische innovatie en een visie op duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. We zijn trots dat dit unieke systeem hier op Genkse bodem gerealiseerd wordt, en zo de toon zet voor energievoorziening in stedelijke contexten."In september zetten we CollecThor ook internationaal in de kijker tijdens het IEA DHC Symposium op Thor Park, waar deelnemers CollecThor en het Open Thor Living Lab van dichtbij kunnen ontdekken.
David Callens